SAN RAMÓN NONATO DE GROBAS:

FONTE, IGREXA DESAPARECIDA, DEVOCIÓN E RITOS

Fonte de San Ramón de Grobas

No lugar de Grobas de Abaixo gárdase a memoria da existencia da antiga igrexa de San Ramón, a escasos metros da localización da Fonte do mesmo nome, unha fonte de augas con propiedades, onde segundo a tradición os homes lles lavaban os pes ás mulleres embarazadas para que o santo Nonato lles concedera un bo parto.

Onde hoxe nos atopamos cunha masa arborada de bosque autóctono se atopaba a antiga igrexa, nunha parcela que segundo as referencias catastrais (parcela 385 do polígono 015) aparece denominada como “Casas da iglesia”, manténdose a referencia á igrexa noutras propiedades lindeiras, así atopamos fórmulas como “Prado da Iglesia”, “Navio Grota Iglesia” ou “Terreo Iglesia”.

 OS MENHIRES OU PEDRAFITAS NA PREHISTORIA RECENTE: SI;

NA IDADE DO FERRO E NA CULTURA CASTREXA: NON!.

Hoxe, con esta divertida imaxe que nos enviou un amigo do Museo, queremos evidenciar que os menhires se corresponden cunha das manifestacións culturais propias da Prehistoria Recente que abrangue o Neolítico, o Calcolítico e a Idade do Bronce (aínda que o fenómeno do megalitismo se asocia cos dous primeiros).

Aínda que nas aventuras de Astérix é acostumado ver a Obélix labrando menhires nunha canteira granítica, ou velo carrexando menhires nas súas costas, o certo (arqueolóxicamente falando) é que se trata dun divertido e ocorrente anacronismo, xa que no contexto da aldea gala (extrapolable cronoloxicamente falando á nosa cultura castrexa serodia) os seus habitantes perderan a memoria de erguer arquitecturas megalíticas para funcións funerarias, cultuais e simbólicas, ademais de ser

 O DRAGÓN DA PORTADA DA CAPELA DE SAN ROQUE

(DA DESAPARECIDA IGREXA PARROQUIAL

DE SAN PEDRO DE MELIDE).

Fotografía en branco e negro, realizada por Xosé Manuel Broz, na que se aprecia con moita nitidez a escena.

Decote nas visitas guiadas polo patrimonio da vila de Melide, que organizamos dende o Museo, acostumamos rematar o percorrido coas explicacións sobre o Cruceiro de Melide e a Capela de San Roque, facendo unha especial lembranza ó patrimonio eclesiástico desaparecido (concretamente á demolida igrexa parroquial de San Pedro datada no século XIII, e da tamén malfadada Capela de San Roque que datada do século XVIII).

 

PETADORES DE PORTAS: OS DEVANCEIROS DOS TIMBRES

Hoxe en día poden ser considerados reliquias dun tempo no que a expresión “chamar á porta” se facía de xeito literal. En Melide se conservan numerosos exemplos destes elementos, elaborados en distintos materiais (latón, bronce, fundición e de forxa), e cun amplo abano de modelos: os máis habituais en fundición son as mans asindo unha bola e que efectúa o movemento que faríamos coa nosa propia man para petar na porta.

 

O SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS 
POLA TERRA DE MELIDE

Neste artigo imos amosar distintos aspectos desta viaxe que o SEG fixo pola nosa comarca no verán de 1929.

Este ano se cumpre o centenario da fundación do SEG, un acontecemento cargado de enorme peso cultural ó tratarse da celebración dunha efeméride que nos achega aos estudos das nosas raíces culturais, mais tamén está cargado de enorme emotividade por recordar a esas persoas que fixeron das gañas de descubrir e difundir a idisosincrasia cultural e xeográfica do país, un exemplo a seguir.

Con tal motivo o Consello da Cultura Galega, xunto co Museo da Terra de Melide e coa colaboración da Asociación Herba Grileira organizaron o 10 de xuño, un Roteiro para coñecer o paso do SEG aló polo ano 1929, cando se achegaron ata aquí chamados por Antonio Taboada Roca (membro do Seminario dende 1926) para estudar e comprender a esta bisbarra da Terra de Melide e posteriormente publicar a xa mítica obra "Terra de Melide" (da que falaremos máis abaixo).

 

 AS MAXESTUOSAS E HISTÓRICAS ÁRBORES DO CONVENTO PASIONISTA DE MELIDE:

“ICONAS DO PATRIMONIO NATURAL DA VILA”.

Neste artigo imos falar dos catro soberbios exemplares arbóreos que, por sorte, aínda se manteñen e pé, no solar do malogrado convento dos PP Pasionistas de Melide, que inexplicablemente foi demolido no ano 1998. De toda a impronta da congregación pasionista por sorte aínda se manteñen ergueitos e lanzais as catro árbores que, no adro, precedían á fachada neogótica da igrexa conventual.

Primeiramente queremos recuperar as verbas nostálxicas de Mingos Fuciños (“O Convento dos Padres Pasionistas de Melide”, publicado no Boletín nº 10 do CEM-MTM, no ano 1997), quen se refire as árbores do seguinte xeito: “... os tempos trocaron, é verdade, había que reconvertilo, tamén é certo, pero a desfeita da Igrexa, ese é outro cantar. Fago votos para que non pinchen as árbores do adro, é o que nos queda”.

 O ESCUDO DE MELIDE.

(A significación do emblema municipal).

Escudo de Melide na fachada da Casa Consistorial

Neste artigo imos falar do escudo de armas de Melide, posto que consideramos que hai diversos aspectos descoñecidos, que compre sinalar.

Primeiramente imos parafrasear senllas descricións que sobre el fan dous estudosos da heráldica.

Así na entrada sobre Melide na “Gran Enciclopedia Gallega” Jaime Bugallal y Vela, reputado xeneloxista, fai unha descrición formal e iconográfica do mesmo, nos seguintes termos: “El Ayuntamiento de Melide trae por armas: de azur, la tiara pontificia, que es una mitra o bonete ovoide de plata, enfilado de tras coronas ducales de oro, sumado de un mundo o globo de oro, centrado y cruzado de lo mismo, con dos ínfulas de plata pendientes, franjadas de oro y sembradas de cruces de sable; la tiara brochante sobre dos llaves puestas en aspa, la de la diestra de oro y la siniestra de plata, y acompañada en punta de tres estrellas de oro. Al timbre, corona real cerrada.”.