A XUNTA IRMANDIÑA DE MELIDE.
XERMOLO DA 2ª REVOLTA IRMANDIÑA.
Esta xuntanza de todos os segmentos sociais galegos celebrouse nesta vila “por ser la metad del Reino”. Segundo estudios do profesor de Historia Medieval da USC, Carlos Barros: "hai novas de cinco reunións da Xunta de Galicia nos anos 1467, 1468 e 1469. A primeira grande reunión tivo lugar, entre marzo e abril de 1467, en Melide: “los pueblos y gentes del Reino, se juntaron y fizieron una junta en la villa de Mellid y allí se juntaron todos en hermandad e nombraron alcaldes e diputados e cuadrilleros della”.
Nesta primeira xuntanza onde os Irmandiños solicitan ós señores, moitos
deles presentes nesta reunión, que cesen os abusos e abandonen as fortalezas,
pode ser considerada como a primeira vez que as forzas políticas e sociais do
país se unen para actuar e decidir executar unha serie de medidas en nome do
pobo galego, segundo nos di o profesor Barros: “facer a primeira xuntanza do
máximo órgano de poder irmandiño no medio xeográfico do Reino de Galicia
(Melide) salienta o sentido vertebrador fundante, da primeira xunta”.
Segue a explicar que “despois da xuntanza de Melide, resulta
favorablemente para os rebeldes ó poder señorial (o único existente antes de
1467 en Galicia, porque o poder de El-Rei era nominal)...”, indica que
nesta xuntanza os participantes decidían por Galicia a xeito persoal.
Este feito, que en palabras de moitos outros especialistas na cuestión,
simboliza o nacemento do órgano de goberno coñecido como Xunta de Galicia, é
onde se inspiraron as xuntas actuais dos gobernos autonómicos para definir o
seu nome, sendo herdeiras destas xuntanzas medievais.
En dúas ocasións nun curto espazo de tempo (apenas 53 anos) nas fins da
Idade Media e nos inicios da Idade Moderna, a vila de Melide converteuse, de
xeito nominal e presencial na capital do Reino de Galicia, xa que foi neste
pobo, cerne do reino, onde se decidiron reunir os representantes da sociedade e
da política deste país para tomar decisións capitais por e para dito Reino, nun
punto non so accesible dende o punto de vista xeográfico por atoparse
equidistante dos catro puntos cardinais, senón porque actuou como punto neutral
onde ser convocados, poder parlamentar, decidir e asinar medidas por e para o
Reino de Galicia.
Outros importantes acontecementos históricos tiveron lugar tempo despois,
como unha das Batallas contra o exército napoleónico durante a Guerra da
Independencia, ou episodios relacionados coa 1ª Guerra Carlista (ambos no
século XIX), pero ningún destes feitos foi tan singular, destacado, simbólico e
decisivo como a Xuntanza Irmandiña (xermolo da Xunta de Galicia) ou a “Asemblea
de Melide”, da que o 4 de decembro de 2020 celebramos o seu cincocentos
aniversario, e que puxo a Melide na historia xa que historiográficamente este
acontecemento leva o nome da vila no seu título.
Artigo elaborado por Cristina Vázquez Neira e Xurxo Broz Rodríguez
