TÍMPANO DE SANSÓN CO LEÓN DA IGREXA DE MOLDES (MELIDE)

Tímpano da igrexa de San Martiño de Moldes

Temos unha sección neste Facebook e no blog dedicada ás igrexas románicas das comarcas lindeiras, pero por riba de todo centrámonos no estudo e difusión do Románico da nosa comarca, na que non se conservan tantos exemplos como na Ulloa por exemplo, pero os que temos responden a un compendio de elementos e detalles que o fan singular e especial.

Debuxo de X.M. Broz do tímpano da igrexa de Moldes.

Hoxe amosamos un destacado exemplo que podemos atopar no Concello de Melide. Atópase na igrexa parroquial de San Martiño de Moldes, onde nos encontramos cun dos mellores e máis sobresaíntes exemplos de Románico en toda a contorna en canto o seu repertorio decorativo. Trátase dun modesto templo rural moi modificado no tempo, xa que a súa cabeceira ou ábsida foi eliminada para edificar a casa reitoral anexada á igrexa, e no seu interior producíronse tamén unha serie de infrutuosas reformas que modificaron substancialmente o arco triunfal e se engadiu unha prolongación na nave central a modo de cruceiro ou transepto. Esta reforma foi efectuada con toda probabilidade despois do ano 1933, xa que no plano que se adxunta no “Terra de Melide” aparece debuxada a planta cunha soa nave rectangular e sen cruceiro. Pero o máis sobresaínte da igrexa atopámolo no seu exterior, onde conserva practicamente intacto, aínda que en mal estado de conservación, todo o seu repertorio decorativo propio da máis pura iconografía románica. Trátase dun auténtico bestiario en pedra onde zoomorfos e animais fantásticos e mitolóxicos adquiren todo o protagonismo.

 

PASOS PROCESIONAIS DA SEMANA SANTA DE MELIDE.

Melide, ó igual que moitas vilas e cidades celebra a Semana Santa con procesións e pasos durante varias xornadas. Na nosa vila hoxe en día esta tradición goza dunha formidable saúde, grazas sobre todo, ó empeño e dedicación das Confrarías da Soidade e a do Xesús Cautivo e do Perdón.

Para falar delas imos botar man das informacións obtidas das publicacións de Xosé Manuel Broz Rei, Director do Museo da Terra de Melide.

En Melide saen en procesión tres pasos de excelente calidade, datados todos eles no século XVIII. Trátase de tres imaxes, das chamadas "de vestir" e articuladas, atribuídas ó círculo dos imaxineiros composteláns Gambino e Ferreiro, nun século que destacou pola bonanza económica do Convento de Sancti Spiritus dado que se emprenderon reformas como as da nave e a da torre das campás da igrexa de dito convento, así como a sillería do coro (hoxe desaparecido descoñecendo cal foi o seu paradeiro), e o órgano do que aínda podemos ver a caixa. Grandes reformas na fábrica da igrexa que tamén incluíron os retablos das capelas laterais do transepto e as correspondentes imaxes procesionais.

 

AS MINAS DE AUGA E OS MINEIROS

Mina de auga en Catasol-Melide. 

Neste caso non nestá completa xa que a boca está cortada pola estrada

Hoxe nesta entrada imos falar dun dos oficios antigos actualmente completamente perdido: o dos poceiros e mineiros artesáns. Para elo non hai mellor xeito que deixarnos imbuír pola enorme sapiencia do mestre dos mestres, no tocante á cultura popular, Xaquín Lourenzo Fernández “Xocas”, e por iso imos parafrasear as súas doctas verbas, non sen antes facer fincapé, en que tanto na Terra de Melide coma no resto de concellos desta contorna aínda se poden contemplar na actualidade moitos, e bos exemplos de vellas captacións de auga, traducidas en fontes tradicionais, pozos artesáns e tamén en minas de auga, que é do que imos a falar nesta entrada como se di no seu título, deixándonos seducir e cativar polo que Xocas nos deixou escrito.

“Un servizo que ten case sempre carácter comunal é o da i-auga, tanto pra rego das herdades coma pra usos domésticos. [...]

 O ROMÁNICO NAS COMARCAS DA ULLOA, ARZÚA, DEZA E LUGO :

 (parte 1ª)

Iniciamos unha nova sección na que imos ir amosando o amplo e interesante patrimonio románico nas comarcas lindeiras, constituído por igrexas románicas dunha gran beleza artística e fonda pegada histórica.

Existe un grande patrimonio de igrexas románicas nesta zona. O Románico da Terra de Melide xa foi estudiado e publicado por Xosé Manuel Broz nos boletíns do Museo. Pero se conservan moitos máis exemplos nas veciñas comarcas da Ulloa, Arzúa, Deza (aínda que desta última nos centraremos so en Agolada) e Lugo (xa que no Concello de Guntín atopamos exemplos interesantes). Así amosaremos igrexas dos concellos de Palas de Rei, Boimorto, Agolada, Guntín, Arzúa, Monterroso e Sobrado dos Monxes.

 PORTADA DE SAN PEDRO E A SÚA VINCULACIÓN XACOBEA

Máis alá de falsos mitos e lendas urbanas que o único que conseguen é deturpar a imaxe dun monumento e por extensión da propia vila, queremos amosar hoxe a delicada e estudada decoración da portada da antiga parroquial de San Pedro de Melide (actualmente recolocada na Capela de San Roque). Fachada que todo o mundo admira, contempla e fotografía.

Trátase dun magnífico exemplo de Románico tardío, edificado en torno ó ano 1265, no que podemos atopar elementos que a relacionan co fenómeno xacobeo. Esta igrexa, en orixe, estaba ubicada na actual Rúa de San Pedro (de aí o nome da rúa), á altura dos nº 5 e 7, e a súa principal fachada, a norte, a que hoxe se conserva en San Roque, estaba orientada cara a entrada do Camiño Francés a Santiago, e pola que os peregrinos pasaban dende o século XIII ata o ano 1949 cando foi derrubada por completo. Compre indicar que como parroquial de Melide ata o ano 1842, seguramente a maioría de peregrinos que pasaban ou pernoctaban en Melide acudía alí ós oficios relixiosos, atravesando polo tanto esa portada.