OS CRUCEIROS DA TERRA DE MELIDE (1ª parte)

BALTAR, UN DOS MÁIS FERMOSOS EXEMPLOS

Amosamos unha estampa idílica, nunha carballeira de plantación, nun entorno natural, onde se conserva, alleo á vista de curiosos e visitantes (salvo aqueles que, motivados por unha paixón ou un profundo amor polo coñecemento do patrimonio se achegan a recunchos alonxados do noso concello) un dos cruceiros máis fermosos do termo municipal de Melide, datado no ano 1667, ademais de ser o máis relevante (despois do de Melide) en canto á súa tipoloxía, estilismo e figuración (sen menoscabo dos demais, xa que todos teñen a súa singularidade sobre todo en canto á súa idiosincrasia e sentimento). Obviamente, como decano de todos eles, dos máis de 50 cruceiros que temos en toda a bisbarra, destaca o Cruceiro de Melide, mais non por elo os demais carecen de beleza. Este cruceiro de Baltar, que comparte tipoloxía co de Santa María de Ordes (Toques) e Santa María de Novela (Santiso), é un dos máis elegantes e fermosos cruceiros. Os tres, á razón dun exemplo por concello da comarca, responden á Tipoloxía A, determinada por Xosé Manuel Broz no seu traballo sobre os “Cruceiros da Terra de Melide” e publicada xa no ano 1983, no boletín nº 2 do CEM-MTM, describíndoos da seguinte maneira que aquí reproducimos de xeito literal:

 VALORIZACIÓN DO DECANO DOS CRUCEIROS DE GALICIA 

Unha vez co Cruceiro de Melide de volta na casa despois dun período de algo máis de tres meses de ausencia do seu emprazamento, imos continuar amosando particularidades e compartindo novas que teñen que ver con este singular ben do patrimonio cultural.

Na serie “Arelando polo retorno do Cruceiro máis antigo de Galicia”, chegouse ata a entrega décimo terceira. Agora coa nova serie que leva por título “Valorización do decano dos cruceiros de Galicia” imos continuar coa numeración correlativa, iniciando esta nova andaina co número 14 que precisamente cadra coa cronoloxía coa que decote se vinculou ó Cruceiro de Melide, mais a tenor dunha análise máis en profundidade e botando man de metodoloxías de contraste comparativo, que permiten determinar unha concreción de cronoloxía relativa, todo induce a encadralo no século XIII no cal se produce a simbiose entre as fórmulas do Románico coas novas pautas do Gótico.

PERIPLO POLOS MUSEOS COMARCAIS DE GALICIA (3ª entrada): MUSEO ETNOGRÁFICO LISTE DE OSEIRA (O PRIMEIRO MUSEO ETNOGRÁFICO DE GALICIA).

Nesta nova entrada sobre os museos das comarcas galegas imos reparar nun espectacular museo, de titularidade privada, que aínda non tratándose dun museo comarcal como tal (senón dun inmenso compendio de pezas procedentes do conxunto das comarcas galegas) si que se trata dunha das maiores coleccións etnográficas do país.

Na xeografía galega existen interesantes coleccións, moi completas e diversas, que amosan a singularidade etnográfica do pobo galego, algunhas delas espectaculares en canto a contidos como poden ser as do Museo “Casa do patrón”, na parroquia de Doade (Lalín); o compostelán Museo “Sotelo Blanco” que recolle numerosas pezas procedentes da comarca da Terra de Caldelas; os museos eumeses etnográficos “Da Capela” e o “Monte Caxado”, entre outros, dos que xa falaremos no seu momento.

 O CRUCEIRO DE VOLTA EN MELIDE: VALORACIÓNS A TENOR DA RESTAURACIÓN

Co gallo da restauración do Cruceiro de Melide, parécenos un bo xeito de centrar a relevancia do coidado e valorización do patrimonio, facendo unha disertación a tenor dos traballos de restauración do mesmo, quedando agora por levar a cabo as correspondentes accións de posta en valor.

As valoracións, non as únicas (posto que aínda compre analizar algúns aspectos de asociación entre o elemento e o marco ou contorna contextual), teñen que ver con dúas variables; a primeira e a principal é a da propia intervención nos elementos históricos e artísticos (cruz e varal) e, a segunda, tería que ver cos elementos de nova execución (peana e pavimentación perimetral).

 La magia de los belenes germina en Melide

Por Ana María Pérez Vázquez

                                            

Desde hace tres años se realiza por iniciativa particular la exhibición de un belén en la Iglesia de San Roque durante los días de Navidad. A petición del equipo de técnicos del Museo Terra de Melide se procederá a explicar en detalle cada una de las distintas escenografías que se han expuesto al público y que se están conservando posteriormente con el objetivo de realizar en un futuro una exposición de belenes.

De manera previa, no obstente, sería conveniente hacer algunas puntualizaciones generales sobre el belenismo, pues puede resultar conveniente para explicar a continuación los detalles particulares de las escenografías ya mencionadas.

 

ARELANDO O RETORNO DO CRUCEIRO MÁIS ANTIGO DE GALICIA

Ao longo de 13 semanas e 98 xornadas, o Museo elaborou unha serie de artigos para publicar en Facebook nos que facíamos fincapé en distintos aspectos do Cruceiro, motivado pola súa retirada para a restauración da que foi obxecto. Nestas xornadas, dende o 24 de xullo en que foi retirado, ata o 31 de outubro en que retornou ao seu lugar, estivemos expectantes, arelantes e sobre todo preocupados polo seu estado, por como ían avanzando os traballos (dos que apenas tiñamos coñecemento) e por cando e en que estado retornaría.

Esta é a crónica deses 98 días sen o Cruceiro.

NA PROCURA DA MARCA “CRUCEIROS GÓTICOS DE GALICIA”: (1ª parte)

Fotografía publicada no "Terra de Melide" do Seminario de Estudos Galegos, ano 1933

Na arelada procura da marca “CRUCEIROS GÓTICOS DE GALICIA/ CRUCES DE PEDRA, presumiblemente anteriores á Contrarreforma, dende o Museo estamos a facer un percorrido por todos e cada un dos cruceiros galegos que se consideran seren producidos nos séculos XIV, XV e comezos do XVI, é dicir en datas previas ás teses contrarreformistas derivadas de Trento.